Piyelonefrit, böbrek parankiminin ve pelvis renalisin enfeksiyonudur. Genellikle üriner sistemdeki bakterilerin yukarı doğru ilerlemesiyle ortaya çıkar. Akut ve kronik formları bulunur.
Patofizyoloji: Piyelonefritin en sık nedeni Escherichia coli olmak üzere Klebsiella pneumoniae, Proteus mirabilis ve Enterococcus türleri de rol oynayabilir. Bakteriler, üretradan mesaneye, oradan da üreterler yoluyla böbreklere ulaşır. Vezikoüreteral reflü (VUR), özellikle çocuklarda piyelonefrit riskini artıran önemli bir faktördür.
Klinik Seyir:
- Akut Piyelonefrit: Ani başlangıçlı ateş, yan ağrısı, titreme, bulantı, kusma ve idrar yaparken yanma (dizüri) ile karakterizedir. Fizik muayenede kostovertebral açı hassasiyeti saptanır.
- Kronik Piyelonefrit: Tekrarlayan üriner enfeksiyonlar veya tedavi edilmemiş akut piyelonefrit sonucu gelişebilir. Böbreklerde skar dokusu oluşumu ve fonksiyon kaybına yol açar. Hipertansiyon, proteinüri ve kronik böbrek yetmezliği gibi komplikasyonlara neden olabilir.
Tanı:
- İdrar Analizi ve Kültürü: Lökositüri, bakteriüri ve nitrit pozitifliği saptanır. İdrar kültürü, etken mikroorganizmanın belirlenmesi ve antibiyotik duyarlılık testleri için gereklidir.
- Kan Sayımı: Lökositoz görülebilir.
- Görüntüleme: Ultrasonografi, BT veya IVP, böbreklerde abse, taş veya üriner sistem obstrüksiyonu gibi komplikasyonları değerlendirmede kullanılır.
Yönetim Stratejileri:
- Antibiyotik Tedavisi: Ampirik olarak geniş spektrumlu antibiyotikler başlanır. İdrar kültürü sonuçlarına göre tedavi, etken mikroorganizmaya yönelik olarak değiştirilir.
- Sıvı Tedavisi: Dehidratasyonu önlemek ve böbrek fonksiyonlarını desteklemek için intravenöz sıvı verilir.
- Ağrı Kontrolü: Analjezikler ve antipiretikler kullanılır.
- Komplikasyonların Yönetimi: Böbrek absesi veya üriner sistem obstrüksiyonu gibi durumlarda cerrahi drenaj veya diğer girişimsel işlemler gerekebilir.
- Profilaksi: Tekrarlayan enfeksiyonları önlemek için düşük doz profilaktik antibiyotikler veya VUR düzeltici cerrahi düşünülebilir.
